Σάμος, 15 Ιουνίου 2021

 

 

Μεταρρύθμιση της ΚΑΠ 2023-2027.

Τα βασικά σημεία της διαπραγμάτευσης του Μαΐου μεταξύ του Συμβουλίου Υπουργών Γεωργίας και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Την προηγούμενη εβδομάδα (26-27/5) πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες το Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας και Αλιείας με βασικότερο θέμα την προσπάθεια επίτευξης πολιτικής συμφωνίας για τη δέσμη μεταρρύθμισης της ΚΑΠ μεταξύ των τριών συν-νομοθετών, δηλαδή του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Ο κύριος σκοπός της συζήτησης ήταν η προσπάθεια της Πορτογαλικής Προεδρίας του Συμβουλίου να λάβει εντολή από τους Υπουργούς Γεωργίας για την υποστήριξη της συμβιβαστικής της πρότασης για τα Στρατηγικά Σχέδια και κυρίως για την «Πράσινη αρχιτεκτονική», η οποία και παρουσιάστηκε στους Υπουργούς.

Κατά τη διάρκεια του Συμβουλίου η συζήτηση από πλευράς Υπουργών επικεντρώθηκε στις θέσεις της κάθε χώρας επί των ανοιχτών σημείων της διαπραγμάτευσης και κυρίως στα θέματα που αφορούσαν στον Κανονισμό για τα Στρατηγικά Σχέδια της ΚΑΠ 2023-2027.

Στο τέλος οι Υπουργοί, στο σύνολό τους, έκριναν ισορροπημένη την πρόταση της Πορτογαλικής Προεδρίας και σε συμβιβαστικό πνεύμα έδωσαν εντολή στην Προεδρία να την υποστηρίξει κατά τον τρίλογο με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ως το μέγιστο επίπεδο συμβιβασμού στον οποίο μπορούν να προβούν.

Ωστόσο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν αποδέχθηκε την πρόταση, παρουσιάζοντας την αντιπρότασή του, η οποία όμως δεν έγινε αποδεκτή από τους Υπουργούς, οδηγώντας έτσι στη λήξη των εργασιών του Συμβουλίου.

Πιο αναλυτικά, στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται οι βασικότερες διαφορές ανάμεσα στις δύο προτάσεις, του Συμβουλίου και του Κοινοβουλίου:

 

 

 

 

 

 

Πρόταση του Συμβουλίου Πρόταση του Κοινοβουλίου
   
Πυλώνας ΙΙ – Ελάχιστο υποχρεωτικό ποσοστό για περιβαλλοντικούς και κλιματικούς στόχους
35% υποχρεωτικό ποσοστό και συμπερίληψη σε αυτό των δαπανών για περιοχές με φυσικούς περιορισμούς (εξισωτική αποζημίωση) και ευζωία των ζώων σε ποσοστό 60% έκαστο 37% υποχρεωτικό ποσοστό και συμπερίληψη σε αυτό των δαπανών για περιοχές με φυσικούς περιορισμούς (εξισωτική αποζημίωση) κατά 40% και για την ευζωία των ζώων σε ποσοστό 60%
   
Πυλώνας Ι – Ελάχιστο υποχρεωτικό ποσοστό για τα οικολογικά σχήματα
Υποχρεωτικό ποσοστό ίσο με 25% για όλη την περίοδο 2023-2027 Υποχρεωτικό ποσοστό ίσο με 25% για όλη την περίοδο 2023-2027
Κατά τη δοκιμαστική περίοδο 2023-2024, ορισμός κατωφλίου ίσου με 18% πέραν του οποίου θα υπάρχει η δυνατότητα μεταφοράς ποσών σε άλλες άμεσες ενισχύσεις για τα αχρησιμοποίητα ποσά. Δύο δυνατότητες για τα Κ-Μ:

α) είτε μεταφορά των αχρησιμοποίητων ποσών σε άλλες άμεσες ενισχύσεις και κάλυψη του ποσοστού τα επόμενα χρόνια μέσω αύξησης των δαπανών για τα οικολογικά σχήματα, ή

β) απώλεια των αχρησιμοποίητων ποσών κάτω από το κατώφλι χωρίς κάλυψη τα επόμενα χρόνια

 Κατά τη δοκιμαστική περίοδο 2023-2024, ορισμός κατωφλίου ίσου με 22% για το έτος 2023 και 23% για το έτος 2024, πέραν του οποίου θα υπάρχει η δυνατότητα μεταφοράς ποσών σε άλλες άμεσες ενισχύσεις για τα αχρησιμοποίητα ποσά. Δύο δυνατότητες για τα ΚΜ:

α) είτε μεταφορά των αχρησιμοποίητων ποσών σε άλλες άμεσες ενισχύσεις και κάλυψη του ποσοστού τα επόμενα χρόνια μέσω αύξησης των δαπανών για τα οικολογικά σχήματα, ή

β) απώλεια των αχρησιμοποίητων ποσών κάτω από το κατώφλι χωρίς κάλυψη τα επόμενα χρόνια
Διατήρηση της ευελιξίας για το συνδυασμό των περιβαλλοντικών δαπανών των δύο Πυλώνων, όπως έχει οριστεί στην γενική προσέγγιση Διατήρηση της ευελιξίας για το συνδυασμό των περιβαλλοντικών δαπανών των δύο Πυλώνων, όπως έχει οριστεί στην γενική προσέγγιση, μόνο αν συμφωνηθούν όλα τα υπόλοιπα σημεία
   
Εσωτερική σύγκλιση της αξίας των δικαιωμάτων ενίσχυσης
Ποσοστό σύγκλισης 85% έως το 2026 Ποσοστό σύγκλισης 100% έως το 2026
   
Αναδιανεμητική ενίσχυση του εισοδήματος
Υποχρεωτική εφαρμογή σε ποσοστό 10% των άμεσων ενισχύσεων με δυνατότητα εξαίρεσης όταν παρουσιάζεται ότι η αναδιανομή επιτυγχάνεται και με άλλα εργαλεία (π.χ. μείωση ενισχύσεων, ενίσχυση για μικρούς καλλιεργητές, εσωτερική σύγκλιση) ή λαμβάνοντας υπόψη την υφιστάμενη δομή των αγροτικών εκμεταλλεύσεων Υποχρεωτική εφαρμογή σε ποσοστό 10% των άμεσων ενισχύσεων με δυνατότητα εξαίρεσης όταν παρουσιάζεται ότι η αναδιανομή επιτυγχάνεται και με άλλα εργαλεία (π.χ. μείωση ενισχύσεων, ενίσχυση για μικρούς καλλιεργητές)
   
Συνδεδεμένες ενισχύσεις
Ποσοστό έως 13% και επιπλέον 2% για τις πρωτεϊνούχες καλλιέργειες Ποσοστό έως 10% και επιπλέον 2% για τις πρωτεϊνούχες καλλιέργειες
   
Κοινωνική αιρεσιμότητα
  • Το σύστημα της κοινωνικής αιρεσιμότητας θα ισχύει από 1/1/2025
  • Οι έλεγχοι θα γίνονται από τις αρμόδιες για την εργατική/κοινωνική νομοθεσία εθνικές αρχές.
  • Τουλάχιστον μια φορά/έτος, οι εν λόγω αρχές θα αποστέλλουν έκθεση στους οργανισμούς πληρωμών για τους γεωργούς που έχουν παραβιάσει τη σχετική νομοθεσία, συμπεριλαμβανομένης μιας αξιολόγησης της σοβαρότητας της παραβίασης
  • Οι οργανισμοί πληρωμών θα επιβάλλουν τις ποινές (μείωση ενισχύσεων) σε περίπτωση παραβάσεων
  • Το Σύστημα Γεωργικών Συμβούλων θα παρέχει ενημέρωση για υγεία/ασφάλεια και συμβάσεις απασχόλησης
  • Παροτρύνεται η χρήση των άρθρων 71 (Συνεργασία) και 72 (Ανταλλαγή Γνώσεων και Πληροφοριών) της αγροτικής ανάπτυξης για τα αντίστοιχα πεδία
  • Το σύστημα της κοινωνικής αιρεσιμότητας θα ισχύει από 1/1/2023
  • Εισαγωγή του συστήματος της κοινωνικής αιρεσιμότητας, στα πλαίσια λειτουργίας του Οργανισμού Πληρωμών του ΥπΑΑΤ
   
Αιρεσιμότητα – Πρότυπα για την καλή γεωργική και περιβαλλοντική κατάσταση της γης (ΚΓΠΚ)
ΚΓΠΚ 8 – Αμειψισπορά:

  • Να παραμείνει η δυνατότητα εξαίρεσης εκμεταλλεύσεων έως 10 εκτάρια από την εφαρμογή των προτύπων
 ΚΓΠΚ 8 – Αμειψισπορά:

  • Να παραμείνει η δυνατότητα εξαίρεσης εκμεταλλεύσεων έως 5 εκτάρια από την εφαρμογή των προτύπων
ΚΓΠΚ 9 – Διατήρηση μη παραγωγικών στοιχείων και περιοχών για τη βελτίωση της βιοποικιλότητας στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις:

  • Να παραμείνει η δυνατότητα εξαίρεσης εκμεταλλεύσεων έως 10 εκτάρια από την εφαρμογή των προτύπων
  • Όχι ελάχιστο υποχρεωτικό ποσοστό σε επίπεδο Κ-Μ
 ΚΓΠΚ 9 – Διατήρηση μη παραγωγικών στοιχείων και περιοχών για τη βελτίωση της βιοποικιλότητας στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις:

  • Να παραμείνει η δυνατότητα εξαίρεσης εκμεταλλεύσεων έως 5 εκτάρια από την εφαρμογή των προτύπων
  • Ελάχιστο υποχρεωτικό ποσοστό 10% σε επίπεδο Κ-Μ

 

Για τη διαμόρφωση πληρέστερης εικόνας σχετικά με την Πρόταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τα ποσά που θα απαιτηθούν και θα δεσμευθούν ετησίως βάσει των ανωτέρω ποσοστών παρουσιάζονται αναλυτικά στον παρακάτω πίνακα:

 

 

Πυλώνας Ι – Άμεσες ενισχύσεις (χωρίς την ειδική ενίσχυση στο βαμβάκι)

1.891.660.000 δις ευρώ ετησίως για τα έτη 2023-2027
Οικολογικά Σχήματα
25% 472.915.000
Αναδιανεμητική Ενίσχυση
10% 189.166.000
Συνδεδεμένες Ενισχύσεις
12% 226.999.200
ΣΥΝΟΛΟ 889.080.200
   
Πυλώνας ΙΙ – Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης

557.000.000 εκ ευρώ ετησίως για τα έτη 2023-2027
Φίλο-περιβαλλοντικές Δράσεις
37% 206.090.000

 

Συμπερασματικά, με ισχυρό παρεμβατικό λόγο στα Συμβούλια Υπουργών και στις αρμόδιες επιτροπές, συμμετέχουμε και συνδιαμορφώνουμε ως Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων τις εξελίξεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με κύρια επιδίωξή μας στις διαβουλεύσεις τόσο με το Κοινοβούλιο όσο και με την Επιτροπή, τη διασφάλιση των συμφερόντων των Ελλήνων αγροτών.

Επιπλέον, οι παρεμβάσεις μας, σε συνεργασία και με άλλα Κράτη-Μέλη, στοχεύουν, στο πλαίσιο που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή ¨Ένωση για την επίτευξη των κοινών στόχων της «Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας», στην ουσιαστική και ρεαλιστική εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων που προτείνονται για τη νέα ΚΑΠ 2023-2027, προς όφελος των παραγωγών μας, των καταναλωτών μας και των αγροτικών μας περιοχών σε όρους όχι μόνο ή αποκλειστικά περιβαλλοντικούς αλλά ταυτόχρονα οικονομικούς και κοινωνικούς.

 

Δρ. Κώστας Μπαγινέτας

Γενικός Γραμματέας Αγροτικής Πολιτικής και Διαχείρισης Κοινοτικών Πόρων